Jaki jest przebieg chrypki?
W przebiegu
chrypki w gardle często pojawia się nadmierna ilość śluzowej wydzieliny, którą chory zmuszony jest odchrząkiwać lub odkasływać. Chrypce może towarzyszyć ból gardła, kaszel, suchość błon śluzowych gardła, podrażnienie, pieczenie, kłucie, a także nieprzyjemne uczucie drapania w gardle z wrażeniem, że coś w nim utkwiło. Stąd bierze się nieustanne pochrząkiwanie oraz stała konieczność nawilżania gardła.
Jakie są przyczyny chrypki?
Najczęstszą przyczyną pojawienia się
chrypki jest nadwerężenie strun głosowych w wyniku ich długotrwałego lub nadmiernego używania. Dlatego na wystąpienie chrypki najbardziej narażone są osoby pracujące głosem, jak np. aktorzy, śpiewacy, mówcy, nauczyciele, prawnicy, wykładowcy. Ponadto chrypka może się pojawić po uprzednim wysiłku strun głosowych, np. wskutek głośnego mówienia, krzyku, śpiewania – po zabawie, koncercie, meczu itp. Niektórzy mają na tyle wrażliwe gardło i silną skłonność do pojawiania się chrypki, że nawet krótko trwający wysiłek, związany z nieco głośniejszym mówieniem skutkuje szybko ochrypłym głosem i nadwerężonymi strunami.
Oprócz tak oczywistej przyczyny jak mechaniczne nadużycie krtani istnieje również wiele innych czynników, sprzyjających rozwojowi chrypki, spośród których można wymienić między innymi:
•
Zapalenie krtani – w wyniku infekcji o podłożu bakteryjnym lub wirusowym. Podczas zapalenia krtani dochodzi również do rozwinięcia się stanu zapalnego i obrzęku fałdów głosowych.
•
Palenie papierosów – dym papierosowy oraz wszelkie zanieczyszczenia wdychane do płuc wraz z powietrzem powodują podrażnienie, wysuszenie i zniszczenie nabłonka dróg oddechowych. Nałogowe palenie tytoniu uniemożliwia regenerację i prawidłową odbudowę nabłonka w krtani.
•
Przeziębienie – w przebiegu zarówno przeziębienia, jak i innych infekcji dotyczących górnych dróg oddechowych chrypka może wystąpić jako jeden z objawów.
•
Niekorzystne warunki klimatyczne – w efekcie narażenia się na zimno, mróz, czy silny wiatr może dojść do obrzęku, przekrwienia i niewydolności aparatu głosowego, co skutkuje szybko zachrypniętym głosem.
•
Nadmierne wysuszenie krtani – np. w wyniku narażenia na zanieczyszczenia powietrza, na dym, spaliny oraz smog. Sytuacja taka pojawia się nagminnie także w czasie sezonu grzewczego, gdy powietrze w domach jest zanadto przesuszone. Dlatego ważne jest, aby regularnie wietrzyć pomieszczenia, w których przebywamy, a zwłaszcza śpimy, oraz stosować nawilżacze powietrza umieszczane na grzejnikach.
•
Zażywanie niektórych leków farmakologicznych•
Występowanie ciała obcego w obrębie strun głosowych – mogą to być np. polipy, guzki lub brodawczaki strun głosowych.
•
Refluks żołądkowo-jelitowy – cofająca się kwaśna treść pokarmowa z żołądka do przełyku podrażnia śluzówkę wyżej położonych narządów. Wywołuje to obrzęk i podrażnienie strun głosowych oraz części krtani. W efekcie pojawia się nie tylko ochrypły głos, lecz także ból i pieczenie w krtani oraz uporczywe odczucie ciała obcego w gardle.
•
Alergia – w przypadku podłoża alergicznego chrypce zazwyczaj towarzyszy duszność i świszczące, utrudnione oddychanie. Dzieje się tak w przebiegu alergicznych schorzeń dróg oddechowych, jak np. astmy oskrzelowej.
•
Silny stres – w sytuacji bardzo nasilonego stresu lub szoku emocjonalnego może się zdarzyć, że dojdzie do zaburzeń w czynności krtani. Objawiać się one mogą nie tylko zachrypniętym głosem i ciągłą potrzebą odchrząkiwania śluzu, lecz niekiedy nawet całkowitą (najczęściej bezbolesną) utratą głosu.
•
Choroba alkoholowa•
Zaburzenia hormonalne – chrypka w szczególności może wystąpić w przebiegu chorób tarczycy, głównie przy niedoczynności gruczołu tarczowego. Może objawiać się także przy niedoborze hormonów płciowych u kobiet w okresie menopauzalnym. Jest ona jednak tylko jednym z wielu objawów, towarzyszącym tym zaburzeniom.
•
Nowotwór krtani – w tym przypadku mamy do czynienia z chrypką o zdecydowanie przewlekłym charakterze. Zachrypniętemu głosowi towarzyszą często takie objawy jak problemy z oddychaniem, trudności w przełykaniu, nasilone wysuszenie śluzówek gardła i krtani oraz postępująca utrata masy ciała. Im szybciej objawy zostaną zauważone i zostanie podjęte właściwe leczenie, tym lepsze rokowania dla chorego.
Jak postępować przy nasilających się objawach chrypki?
Jeżeli chrypka ma charakter nagły i przejściowy, bowiem jest wynikiem nadwerężenia strun głosowych lub infekcji, zazwyczaj ustępuje szybko i kończy się wraz z regeneracją krtani lub z zakończeniem się choroby. Z reguły nie wymaga ona wizyty u lekarza, zazwyczaj przebiega w sposób bezbolesny i nie budzi naszego niepokoju.
Jeśli natomiast chrypka ma
charakter przewlekły, pojawia się stopniowo i trwa bez wyraźnej przyczyny oraz bez szczególnych objawów towarzyszących dłużej niż cztery tygodnie, stanowi to bezwzględne wskazanie do konsultacji z lekarzem laryngologiem, celem ustalenia podłoża dolegliwości i wykluczenia ewentualnych poważniejszych przyczyn tej przypadłości.
W leczeniu chrypki ostrej, czyli wywołanej
infekcją lub nadwerężeniem strun głosowych można z powodzeniem wykorzystać naturalne preparaty na bazie roślin, jak np. pastylki do ssania z wyciągami z szałwii, rumianku, aloesu, porostu islandzkiego, tymianku. Pomocne są także inhalacje parowe z dodatkiem olejków eterycznych, jak np. sosnowy, eukaliptusowy, miętowy, z drzewa herbacianego. Korzystne działanie mają ciepłe napary z lipy, tymianku, rumianku, nagietka lekarskiego, a także wywary z korzenia lukrecji lub prawoślazu. Ogólnie wskazane jest picie dużej ilości ciepłych płynów. Można je dosłodzić niewielką ilością miodu, który wpływa nawilżająco i łagodząco na podrażnioną śluzówkę, a ponadto wydatnie poprawia walory smakowe niektórych ziół.
Łagodzące i powlekające właściwości wykazuje także
napar z siemienia lnianego, które zmniejsza podrażnienia, przyspiesza regenerację błony śluzowej gardła i krtani oraz działa przeciwzapalnie.
Ważne jest, aby w tym czasie nie nadwerężać strun głosowych. Należy zatem oszczędnie ich używać, lecz mówić raczej ściszonym głosem, niż szeptem, który powoduje większy wysiłek krtani niż mówienie obniżonym głos. Warto często nawilżać gardło ciepłymi płynami, jak również odpowiednio nawilżać pomieszczenia, w których przebywamy. Trzeba ciepło opatulać gardło i nie dopuszczać do przeziębienia, szczególnie w okresie jesienno-zimowym.
Należy unikać dymu papierosowego, zanieczyszczeń powietrza, toksycznych oparów, ekspozycji na nadmierne zimno i silny wiatr, wdychania lodowatego powietrza. Nie powinno się spożywać alkoholu ani nadmiaru kawy, mocnej herbaty i ostrych przypraw, które podrażniają i wysuszają śluzówkę gardła i krtani.
Jakie leki homeopatyczne możemy stosować przy chrypce?
W leczeniu chrypki warto także zastosować naturalne leki homeopatyczne, które pomogą nam zarówno w chrypce ostrej, jak i przewlekłej. Najczęściej polecane, to między innymi:
•
BOIRON Causticum 30 CH granulki 4 g – jest pomocnym lekiem, gdy chrypka i kaszel nasilają się głównie rano i ustępują po wypiciu niewielkiej ilości zimnej wody. Może towarzyszyć temu uczucie zadraśnięcia, jakby żywej rany w gardle, pieczenia z jednoczesną obolałością błon śluzowych oraz odczucie „zdartej” krtani. Ból gardła jest palący, piekący, a w gardle gromadzi się śluz, co powoduje nieustanną potrzebę odchrząkiwania.
Causticum jest dobrym wyborem w przypadku zapalenia krtani z chrypką i/lub bezgłosem, spowodowanymi niedowładem strun głosowych po przebyciu infekcji (zwykle o etiologii wirusowej) lub na skutek nadmiernego wysiłku strun głosowych.
• Arum triphyllum – to lek, który znajduje zastosowanie głównie przy takich objawach jak: ochrypły głos, zaburzenia dźwięczności głosu, podrażnienie gardła, silne zaczerwienienie i pieczenie oraz uczucie, że gardło jest „zdarte do żywego”. Charakterystyczna jest utrata kontroli nad głosem, co objawia się głosem dwutonowym, który urywa się na jakimś dźwięku, łamie się na wysokich tonach przy próbie mówienia lub śpiewania. Możliwe jest także wystąpienie u chorego afonii, czyli utraty głosu. Ze względu na szczególny tropizm tego leku do krtani i błon śluzowych gardła, będzie on zalecany przede wszystkim w przypadku zapalenia krtani różnego pochodzenia, w tym związanego z przeciążeniem strun głosowych. Będzie on zatem przydatny u mówców i śpiewaków. Można także sięgnąć po niego, jeśli zapalenie krtani wystąpiło po ekspozycji na gwałtowne zimno.
• Arnica montana – lek zalecany w przypadku jakichkolwiek urazów, w tym urazów strun głosowych. Dlatego znalazł zastosowanie w sytuacji nadwerężenia strun głosowych i chrypki wskutek mówienia, śpiewania, krzyku lub długotrwałej pracy głosem. Pomaga szybko odzyskać głos, koi podrażnioną krtań, regeneruje śluzówkę i łagodzi ból oraz stan zapalny.
• Spongia tosta – wskazana w napadach duszącego, zatykającego, szczekającego kaszlu, prowadzącego do podrażnienia gardła i krtani, co skutkuje zmianą barwy głosu i chrypką. Odgłos kaszlu przypomina dźwięk jak przy piłowaniu drewna, a głos jest zdarty i osłabiony. Chory skarży się na uczucie zdartego gardła z towarzyszącym pieczeniem. Złagodzenie dolegliwości następuje po wypiciu ciepłego napoju lub zjedzeniu ciepłego posiłku, natomiast zimne płyny pogarszają stan pacjenta. Lek ten będzie szczególnie wskazany w przypadku zapalenia krtani na skutek przebywania na suchym zimnie. Po ekspozycji na takie warunki może rozwinąć się ostre zapalenie krtani z chrypką oraz suchym, świszczącym i duszącym kaszlem. Objawy te dają o sobie znać najczęściej w nocy, gdy chory budzi się nagle z atakiem kaszlu, skurczem krtani i lękiem. Towarzyszy temu silna suchość gardła i krtani oraz uczucie ucisku i niedrożności krtani, co może prowadzić do trudności z oddychaniem.
• Aconitum napellus – lek pomocny w zapaleniu krtani, zwłaszcza gdy ataki suchego i męczącego kaszlu pojawiają się w nocy. Jest użyteczny również w początkowym stadium infekcji, gdy oprócz chrypki może pojawić się także wysoka gorączka, suchy kaszel, ból gardła i intensywne pragnienie zimnych płynów. Etiologią dla pojawienia się objawów jest tu najczęściej ekspozycja na suchy, zimny wiatr i gwałtowne wychłodzenie się. W wyniku tego może dojść do rozwoju objawów, które manifestują się zazwyczaj około północy, gdy chorego zaczyna męczyć suchy kaszel, duszności, wysoka temperatura ciała i znacznie nasilony niepokój.
• Belladonna – jest wskazana w stanach zapalnych gardła i krtani z towarzyszącą silną suchością i miejscowym przekrwieniem. Śluzówka jest przekrwiona, zaczerwieniona i obrzęknięta, co daje uczucie gorąca i dużą nadwrażliwość bólową. Chrypka towarzyszy tu zazwyczaj infekcji, w przebiegu której pojawia się pulsujący ból gardła, wysoka gorączka, intensywne poty i pobudzenie.
• Rhus toxicodendron – znajduje zastosowanie w chrypce, która pojawia się na początku mówienia (lub w ogóle używania głosu), a następnie wskutek “rozruszania” strun głosowych, łagodnieje i zanika. Pojawia się ponownie, w wyniku zmęczenia krtani nadmiernym mówieniem.
• Homeovox – złożony lek homeopatyczny zalecany do zastosowania w chrypce różnego pochodzenia oraz nadwerężeniu strun głosowych. W jego składzie znajdziemy szereg różnych leków pojedynczych, obejmujących swoimi wskazaniami chrypkę i zapalenie krtani o różnej etiologii i przebiegu. Jeśli nie jesteśmy pewni, jaki pojedynczy lek homeopatyczny wybrać, gdyż chory nie potrafi sprecyzować objawów lub symptomy nie wskazują jednoznacznie na konkretny specyfik, warto wówczas sięgnąć po Homeovox.
