Karmienie piersią jest niezwykle ważnym etapem w rozwoju dziecka i bardzo istotnym czynnikiem dla zdrowia malucha. Oprócz tego, że mleko matki jest najcenniejszym pokarmem dla noworodka, to dodatkowo karmienie piersią sprzyja tworzeniu się silnej więzi emocjonalnej między matką, a dzieckiem. Z karmienia piersią zatem wypływają obopólne korzyści ? zyskuje na tym zarówno mama, jak i nowo narodzone dziecko.
Jakie są korzyści z karmienia piersią?
Mleko kobiece jest najbardziej wartościowym pokarmem dla rozwijającego się młodego organizmu - naturalnie dostosowuje ono swój skład do stale zmieniających się potrzeb dziecka. W zależności od wieku dziecka, składniki i ich proporcje w mleku ulegają zmianie tak, aby zaspokoić bieżące potrzeby malca. Oprócz podstawowych składników budulcowych i energetycznych, mleko zawiera mnóstwo cennych witamin i minerałów, a dodatkowo odgrywa ogromną rolę w budowaniu odporności u dziecka od samego początku.
Dla kobiety zaś karmienie piersią oznacza naturalny proces, następujący po porodzie. Jest fizjologiczną odpowiedzią jej układu hormonalnego na zaistniałe okoliczności. Warto wiedzieć, że karmienie piersią jest korzystnym dla zdrowia etapem w życiu kobiety. Kobiety, które w swoim życiu wykarmiły piersią przynajmniej jedno dziecko, są potem mniej narażone na ryzyko zachorowania na raka piersi.
Jakie mogą wystąpić problemy przy karmieniu piersią?
Pomimo jednak, że laktacja jest procesem fizjologicznym i jak najbardziej zgodnym z naturą, bywa, że wiąże się ona z różnymi dolegliwościami lub kłopotami, które wymagają interwencji. Do najpowszechniej spotykanych problemów laktacyjnych zaliczamy:
- zastój pokarmu
- zapalenie piersi
- ropień piersi
- brak pokarmu - czyli niedostateczna produkcja mleka
- problem z zahamowaniem produkcji mleka - jeśli jest już czas na odstawienie dziecka od piersi
Co oznacza zastój pokarmu?
Dolegliwość ta jest spowodowana zatkaniem kanalików mlecznych, co sprawia, że mleko nie może przez nie swobodnie wypływać i dochodzi do jego nagromadzenia.
Początkowymi objawami tego problemu są wyczuwalne w piersi stwardnienia, grudki i zgrubienia. Następnie może pojawić się bolesność piersi, ogólne osłabienie, a nawet podwyższona temperatura ciała. Piersi stają się obrzęknięte i ciężkie, a laktacja sprawia ból i spore trudności.
Kiedy się pojawia zapalenie piersi?
Zapalenie piersi najczęściej rozwija się wskutek nieleczonego zastoju w piersiach. Czynnikami sprzyjającymi zapaleniu są: przedłużający się zastój, niecałkowite opróżnianie piersi, jeśli dziecko ssie mało, a matka nie odciąga nadmiaru pokarmu, nieodpowiednia technika karmienia niemowlęcia, zbyt rzadkie przystawianie malca do piersi, a także uszkodzenia brodawek sutkowych.
Objawy zapalenia są podobne jak symptomy zastoju, lecz zazwyczaj już bardziej nasilone. Mogą przypominać grypę - pojawia się wysoka gorączka, ogólne silne osłabienie oraz bóle mięśniowe i kostne, dreszcze, uczucie rozbicia, ból głowy. Miejscowo zaś piersi są zaczerwienione, opuchnięte, bolesne i wrażliwe na dotyk. Karmienie sprawia dużo bólu.
Czym jest ropień piersi?
Rozwija się on w efekcie nieprawidłowego odpływu pokarmu z kanalików mlecznych lub całkowitego ich zatkania, w wyniku czego dochodzi do zalegania mleka i namnażania się w tym miejscu patogennych bakterii, głównie z rodzaju gronkowca.
Objawy są tu znacznie bardziej nasilone niż przy zapaleniu. Piersi są bardzo bolesne i tkliwe, gorące w dotyku, spuchnięte, z wyczuwalnymi sporymi zgrubieniami w miejscu zastoju. Zazwyczaj oprócz objawów lokalnych, obecne są również symptomy ogólne. Kobieta cierpi z powodu wysokiej gorączki, wyczerpania i bardzo złego samopoczucia, powiększone są węzły chłonne.
W tym przypadku często potrzebna jest interwencja chirurgiczna. Należy usunąć treść ropną i zlikwidować stan zapalny. Niestety, po takim zabiegu zazwyczaj laktacja ulega zahamowaniu i dalsze karmienie piersią nie jest możliwe. Dlatego należy zrobić wszystko, aby nie dopuścić do takiego ostatecznego stanu.
Jak uniknąć zastoju i zapalenia piersi?
Aby uniknąć prowadzącego do zapalenia zastoju mleka w piersiach, trzeba jak najczęściej przystawiać niemowlę do piersi. Naturalne i całkowite opróżnianie piersi z pokarmu przez dziecko stanowi najbardziej skuteczną metodę uniknięcia zastoju oraz gwarantuje ciągłość karmienia, czyli wytwarzanie mleka we właściwych ilościach. Im częściej i więcej dziecko ssie, tym więcej pokarmu się produkuje.
Ważne jest całkowite opróżnianie piersi. Jeśli więc maluch nie jest w stanie zjeść całej porcji mleka z piersi do końca, należy po karmieniu opróżnić ją dokładnie, używając laktatora lub ręcznie. Jest to szczególnie ważne, gdy mamy do czynienia z tak zwanym nawałem pokarmu na początku karmienia, czyli bardzo dużą ilością mleka, z którą noworodek sobie nie radzi. Wtedy mama musi odciągać cały nadmiar, aby nie dopuścić do zalegania i zatkania kanalików.
Jak prawidłowo karmić piersią?
Prawidłowa technika karmienia także pozwala uniknąć problemów z zastojem. Dobrze jest zatem poradzić się lekarza lub położnej jak właściwie przystawiać dziecko do piersi oraz jak prawidłowo układać dziecko podczas karmienia. To także zapobiegnie uszkodzeniom sutka przez niewprawnie jeszcze ssące niemowlę. Uszkodzenia takie sprzyjają pęknięciom, które mogą stać się wrotami zakażenia dla szkodliwych drobnoustrojów i przyczyną stanu zapalnego.
Istotną rolę odgrywa także prawidłowo dopasowany biustonosz dla matki karmiącej. Jeśli jest zbyt ciasny, ucisk może zablokować przepływ mleka i spowodować zastój.
Jakie są naturalne metody leczenia zastoju i zapalenia piersi?
Na początku, jeśli objawy nie są jeszcze zbyt dokuczliwe, a przystawianie do piersi nie aż tak bolesne, najlepiej kontynuować karmienie piersią jak najczęściej. To najlepszy sposób na naturalne i szybkie pozbycie się zastoju ? maluch sam sobie z tym poradzi.
Jeśli jednak karmienie jest zbyt bolesne lub też stan zapalny na tyle nasilony, że dziecko nie jest w stanie nam pomóc, warto skorzystać ze sprawdzonych i bezpiecznych metod naturalnych, które pomogą pozbyć się dolegliwości, a jednocześnie nie zahamują laktacji i umożliwią ciągłość karmienia.
- Okłady z kapusty - to powszechnie znany sposób na dolegliwości laktacyjne. Jest tak skuteczny, ponieważ sok z liści kapusty ma silne działanie przeciwzapalne i ściągające. Udrażnia kanaliki i ułatwia przepływ mleka przez nie, tym samym zapobiegając zastojowi. Stosuje się tu liście zwykłej, białej kapusty. Po oczyszczeniu i umyciu umieszcza się je w lodówce, aby się silnie schłodziły, po czym rozbija tłuczkiem tak, aby pojawił się sok. Sokiem nasącza się gazowe kompresy i przykłada je na chorą pierś, uważając aby ominąć brodawkę. Okłady trzeba przytrzymywać stanikiem lub opaską elastyczną. W miarę nagrzewania się kompresu od zapalnie zmienionej piersi, okład zmienia się na świeży i zimny.
- Ciepłe okłady - zalecane, gdy ciepło łagodzi dolegliwości i porusza zastój w piersiach. Można okładać piersi wacikami nasączonymi spirytusem, który ma działanie rozgrzewające. Rozgrzanie piersi ułatwia rozszerzenie się kanalików mlecznych i powoduje ich udrożnienie. Przed przyłożeniem spirytusu skórę trzeba posmarować wazeliną, aby uniknąć podrażnienia. Można także zastosować kompresy nasączone ciepłym wywarem z siemienia lnianego lub po prostu ciepłą wodą. Pomocna jest ciepła kąpiel w połączeniu z delikatnym, udrażniającym masażem piersi.
- Leki homeopatyczne - podane jak najszybciej już przy pierwszych objawach zastoju, szybko łagodzą dolegliwości i zapobiegają przejściu zastoju w poważniejsze zapalenie. Ponieważ są całkowicie bezpieczne dla dziecka, nawet dla noworodka, mama nie musi przerywać karmienia w trakcie tego rodzaju terapii. Laktacja może być kontynuowana, co jest o tyle ważne, że regularne opróżnianie piersi z mleka sprzyja usunięciu zastojów i utrzymaniu drożności kanalików.
Jakie leki homeopatyczne stosujemy przy zaburzeniach laktacji?
Jest do wyboru sporo leków, które mogą być zastosowane w różnego rodzaju zaburzeniach laktacji. Najczęściej zalecane w przypadku zastoju i zapalenia piersi to między innymi:
- Apis mellifica - lek polecany, gdy głównymi objawami zastoju lub zapalenia piersi są: obrzęk, opuchnięcie, zaczerwienienie oraz silny, piekący ból dotkniętej dolegliwością piersi, a sama pierś jest wyraźnie cieplejsza w dotyku. Ulgę przynosi kobiecie przyłożenie zimnych okładów.
- Belladonna - wskazana w sytuacji, gdy pierś jest bolesna, bardzo tkliwa i nadwrażliwa na najmniejszy dotyk, a ból ma charakter pulsujący i jest bardzo intensywny. Lek ten pomoże również w przypadku gorączki, osłabienia i objawów przypominających stan grypowy.
- Bryonia alba - sprawdzi się w przypadku, gdy dolegliwości łagodzone są przez silny ucisk biustu, a wręcz ciasne obandażowanie piersi. Sprzyja to ich unieruchomieniu i przydaje się w sytuacji, gdy pogorszenie bólu następuje pod wpływem najmniejszego ruchu, a poprawę przynosi całkowity bezruch. Karmienie dziecka w takim stanie jest niezwykle bolesne.
- Phytolacca decandra - zalecana, jeśli objęta stanem zapalnym pierś jest twarda, bolesna, przybiera ciemnoczerwony kolor, pojawiają się w niej liczne wyczuwalne zgrubienia i guzki, a silny ból może promieniować od piersi aż do pachy, a czasem nawet rozciągać się na jedną połowę ciała. Mleko staje się gęste i grudkowate, a jego produkcja się zmniejsza. Sutki natomiast mogą pękać i pokrywać się drobnymi, małymi wrzodami. Ogólny stan kobiety przypomina grypę ? występuje obolałość mięśni, rozdrażnienie, podwyższona temperatura ciała i ogólne zmęczenie.
- Lac caninum - będzie potrzebny kobiecie, która narzeka na bardzo silny ból, nasilający się szczególnie przy dotyku lub wstrząsach, np. przy schodzeniu ze schodów. Skóra na piersi jest błyszcząca w miejscu zastoju i zapalenia, lecz nie jest czerwona. Dolegliwość może pojawiać się naprzemiennie, raz w jednej, raz w drugiej piersi. Główną przyczyną zastoju jest tu najczęściej przeziębienie piersi lub ich przewianie.
- Calcarea carbonica - lek ten sprawdza się u kobiet z obfitym biustem i zbyt dużą ilością pokarmu. Podczas zastoju pacjentce dokucza umiarkowany ból i delikatny obrzęk, czasem nasila się pocenie. U tych kobiet często dochodzi do nawału pokarmu, dlatego nie powinny one opróżniać piersi do końca, bo to będzie jeszcze silniej stymulowało laktację i zwiększało ilość mleka.
Leki homeopatyczne znajdują zastosowanie nie tylko w zastoju lub zapaleniu piersi. Mogą być używane także w przypadku innych dolegliwości związanych z laktacją.
Jakie leki homeopatyczne na pękające brodawki?
Bywają one uciążliwą i bolesną dolegliwością karmiących. Pojawiają się nie tylko w przebiegu zapalenia piersi, ale także wskutek nieprawidłowej techniki karmienia lub początkowego braku umiejętności ssania przez niemowlę. Leki homeopatyczne tu polecane to głównie:
- Nitricum acidum - które stosuje się wówczas, jeśli pęknięcie lub uszkodzenie wygląda jakby było przecięte nożem. Ranka ma równe, gładkie brzegi, jest dość głęboka, łatwo krwawiąca i niezwykle bolesna.
- Graphites - będzie wskazany, gdy sutki są popękane, obolałe i wycieka z nich gęsty, żółty, lepki płyn o konsystencji i zabarwieniu przypominającym miód. Wydzielina ta niekiedy ma nieprzyjemny zapach.
W przypadku pękających sutków przystawianie dziecka do piersi staje się bardzo trudne, ze względu na silny ból i krwawienie. Ponadto ciągłe nadwerężanie sutków przez ssącego malca utrudnia i spowalnia gojenie się brodawek. Dobrze jest wtedy dezynfekować je odpowiednim preparatem, a także smarować maściami przeciwzapalnymi i przyspieszającymi gojenie ranek ? zawierającymi w swoim składzie panthenol, allantoinę lub wyciąg z nagietka.
Pamiętać także trzeba o zachowaniu zasad higieny. Jeśli sutki są uszkodzone i krwawią, należy przed każdym karmieniem przemywać je dokładnie ciepłą wodą. Jeśli stosujemy maści, przed przystawieniem dziecka do piersi, również przemywamy i czyścimy brodawkę. Dobrym pomysłem jest stosowanie specjalnych silikonowych osłonek na piersi, które zabezpieczają sutki przez dziąsłami niemowlęcia. Są one powszechnie dostępne w aptekach.
Jak stymulować produkcję mleka?
Jeśli mama ma za mało pokarmu w piersiach, co może się przydarzyć szczególnie na początku karmienia, po porodzie, warto wówczas zalecić jej regularne zażywanie leku Ricinus communis w niskiej potencji, od 2-4 razy dziennie. Pomoże on pobudzić produkcję pokarmu, a przy systematycznym i częstym przystawianiu niemowlęcia do piersi, w krótkim czasie laktacja sama się ureguluje i ustali na właściwym poziomie.
Jakie leki przy odstawieniu dziecka od piersi?
- Lac caninum \-\- lek ten wpływa regulująco na produkcję pokarmu. Należy go podawać razem z lekiem Ricinus communis w wysokiej potencji. Pomoże to w naturalny sposób ograniczyć ilość wytwarzanego mleka i łagodnie zakończyć proces laktacji. Jednocześnie należy przestać przystawiać malucha do piersi. Jeśli produkcja mleka nie będzie stymulowana, stopniowo ustąpi i pokarm przestanie być wytwarzany.
Wskazówki ogólne
W okresie laktacji warto pamiętać o przyjmowaniu dużej ilości płynów. Kobieta karmiąca potrzebuje ich znacznie więcej, ponieważ regularnie traci sporą ilość płynów z ustroju, zużywając je na wytwarzanie mleka.
Przy dolegliwościach laktacyjnych można korzystać z kilku metod terapeutycznych. Stosując leki homeopatyczne, można jednocześnie aplikować okłady z kapusty lub ciepłe kompresy. Niekiedy wskazane jest podanie więcej niż jednego leku homeopatycznego, a jeśli w przebiegu zapalenia piersi dojdzie do konieczności podania antybiotyku, nie ma żadnych przeciwwskazań, aby w tym samym czasie zażywać również naturalne leki homeopatyczne i nadal stosować domowe sposoby.
Więcej o dobraniu leku homeopatycznego przeczytasz tu: kliknij
