Objawy anginy
Angina jest ostrym stanem zapalnym migdałków i błony śluzowej gardła. Występuje, co prawda, miejscowo, lecz charakteryzuje się gwałtownymi i silnymi objawy, które powodują, że stan ogólny chorego jest z reguły kiepski.
Pierwszym symptomem anginy jest uczucie suchości i drapania w gardle, co wywołuje konieczność pokasływania i odchrząkiwania. Bardzo szybko przekształca się to w silny ból gardła, który zazwyczaj jest tak intensywny, że utrudnia połykanie. Nawet przełykanie śliny bywa niezmiernie bolesne.
Anginie najczęściej towarzyszy wysoka temperatura ciała, gorączka sięga nawet 39-40°C. Tracimy apetyt, jesteśmy osłabieni, bardzo boli nas gardło, czasem samopoczucie bywa tak złe, że leżymy przysłowiowym ?plackiem? w łóżku.
W przebiegu anginy charakterystyczny jest wygląd gardła, którego błona śluzowa jest silnie zaczerwieniona, a migdały są przekrwione, powiększone i opuchnięte. Natomiast pod żuchwą i na szyi możemy wyczuć obrzmiałe, często bardzo bolesne węzły chłonne.
Dlaczego chorujemy na anginę także latem?
Prawdopodobieństwo zachorowania na anginę w okresie letnim jest związane z dużymi różnicami temperatur. Organizm odczuwa to najbardziej wtedy, gdy na zewnątrz jest bardzo gorąco, a my próbujemy błyskawicznie się schłodzić.
Ciało jest rozgrzane, układ krążenia funkcjonuje w przyspieszonym tempie, naczynia krwionośne są bardziej niż zwykle poszerzone, w tym naczynia krwionośne błony śluzowej gardła i jamy ustnej. W chwili, gdy ? spragnieni ochłody ? sięgniemy po zimne napoje prosto z lodówki, zjemy szybko lody lub ustawimy się w bezpośrednim zasięgu zimnego nawiewu lub klimatyzacji (zimne powietrze chłodzące twarz i szyję), naczynia gwałtownie się obkurczają i obszar ten nagle zostaje niedokrwiony. Szok termiczny gardła zazwyczaj kończy się ostrym stanem zapalnym.
Wskutek tak drastycznego działania spada także odporność i zwiększa się podatność na inwazję drobnoustrojów chorobotwórczych, które są czynnikiem sprawczym wywołującym anginę. Mogą to być mikroby, bytujące normalnie w naszej jamie ustnej, nie wywołujące szkody przy prawidłowej funkcji układu immunologicznego, lecz uaktywniające się, gdy mechanizmy odpornościowe zawodzą i organizm nie broni się przed atakiem patogenów.
Anginą można się także zarazić z zewnątrz. Jest to choroba przenoszona drogą kropelkową, czyli przez kaszel lub kichanie, ale również poprzez dotyk, w tym pocałunki, a czasem nawet przez używanie wspólnych naczyń i sztućców.
Jeśli zatem ktoś w rodzinie choruje na anginę, należy zachować ostrożność w kontaktach z chorą osobą, zwrócić uwagę na zachowanie szczególnej higieny w tym czasie oraz w miarę możliwości odseparować od chorej osoby małe dzieci, które z łatwością mogą ?złapać? to schorzenie.
Dzieci łatwiej niż dorośli chorują na anginę w czasie lata, ponieważ są bardziej aktywne, rozbiegane, rozkrzyczane, spocone i silnie rozgrzane. W taki stanie chcą jak najszybciej schłodzić gorące i suche gardło lodowatym sokiem z lodówki lub zimnymi lodami. Należy szczególnie pilnować maluchów w kwestii spożywania zimnych napojów lub posiłków, ale także ostrożnie dozować klimatyzację, np. w samochodzie, aby nie narazić dziecka na gwałtowne wychłodzenie, przemarznięcie i spadek odporności.
Mity o anginie
- W leczeniu anginy zawsze potrzebny jest antybiotyk - nie. Jest to powszechnie panujące przekonanie, które jednak nie zawsze jest zgodne z prawdą. To fakt, że często angina jest wywołana przez szczepy bakteryjne i wtedy wymaga podania antybiotyku, lecz nie zawsze przyczyną anginy są bakterie. Niekiedy schorzenie to rozwija się na podłożu wirusowym lub grzybiczym i w takiej sytuacji podanie antybiotyku mija się z celem, ponieważ antybiotyki nie zwalczą wirusów ani grzybów.
- Silny ból gardła zawsze oznacza anginę - nieprawda. Nie każdy ból gardła wróży od razu anginę. Najlepiej upewnić się na wizycie lekarskiej, czy faktycznie mamy do czynienia z tą chorobą i sprecyzować, jaka dokładnie jest jej etiologia.
- Przy anginie zawsze występuje ropny nalot na migdałkach - nie. Brak ropnego nalotu na migdałkach nie świadczy z całą pewnością o braku anginy. Jeśli przyczyną choroby są wirusy, nie objawi się ona nalotem na migdałach. Poza tym bywa i tak, że nalot pojawia się dopiero po jakimś czasie od wystąpienia pierwszych objawów choroby i na samym początku może nie być zauważalny.
Wobec powyższego pamiętajmy, że zanim zaczniemy leczenie anginy, warto skonsultować się z lekarzem, aby upewnić się co do faktycznego stanu rzeczy. Nie zapominajmy również, że angina może być pomylona z innymi chorobami.
U dzieci może czasem wydawać się, że to przeziębienie lub zakażenie rotawirusem, ponieważ dodatkowymi objawami w jej przebiegu może być biegunka z luźnymi stolcami i bóle brzucha. Anginę można także pomylić z groźną mononukleozą, wymagającą leczenia szpitalnego.
Kiedy antybiotyk?
Angina najczęściej jest spowodowana przez szczepy bakterii z grupy paciorkowców, zdecydowanie rzadziej bywają to gronkowce, pneumokoki lub inne.
Jeśli mamy do czynienia z anginą o etiologii bakteryjnej, do jej leczenia powinniśmy użyć odpowiedniego antybiotyku. Najlepiej byłoby wykonać antybiogram, aby przekonać się, na które rodzaje antybiotyków dane szczepy bakterie są wrażliwe, lecz z reguły nie wykonuje się takiego badania i podaje antybiotyk o szerokim spektrum działania.
Dlatego ważne jest, aby zawsze pamiętać, że w trakcie antybiotykoterapii i jeszcze jakiś czas po jej zakończeniu należy zażywać dobry probiotyk, który wzmocni naszą naturalną florę bakteryjną, osłabioną działaniem leku. Zapobiegnie to zarówno niepożądanym dolegliwościom ze strony przewodu pokarmowego, jak i upośledzeniu funkcji układu odpornościowego.
Antybiotyk trzeba podawać do samego końca terapii, która zazwyczaj wynosi 7 - 10 dni, pomimo że już po kilku dniach zauważyć można poprawę stanu zdrowia i lepsze samopoczucie. Odstawienie leku zbyt szybko może skutkować rozwinięciem się odporności bakterii na niego i brakiem skuteczności leczenia.
Zarówno w anginie bakteryjnej, jak i wirusowej można włączyć do leczenie naturalne leki homeopatyczne, które złagodzą objawy chorobowe i pozwolą szybciej powrócić do zdrowia.
Naturalne leki homeopatyczne
Można je podawać niezależnie od rodzaju anginy, a także bez względu na wiek pacjenta. Są bezpieczne nawet u bardzo małych dzieci. Ich wybór zależy od tego, jakie symptomy dominują u chorego. W anginie znajdą zastosowanie takie specyfiki jak między innymi:
- Aconitum napellus - gdy choroba rozwija się nagle, a objawy są silne i gwałtowne. Nagle pojawia się wysoka gorączka, chory jest rozpalony, ma gorącą, suchą skórę i odczuwa intensywne pragnienie, wówczas prosi o duże ilości zimnej wody do picia. Lek ten jest przydatny zwłaszcza w sytuacji, gdy przyczyną schorzenia jest gwałtowne wychłodzenie w upalny dzień, np. wskutek przebywania w silnie klimatyzowanym pomieszczeniu lub aucie, kąpieli w zimnym bsenie lub lodowatym morzu czy szybkiego zjedzenia lodów.
- Belladonna - lek pomocny przy równie wysokiej, nagłej i intensywnej gorączce, ale także jeśli jednym z objawów jest silny ból gardła, utrudniający połykanie - gardło jest zaczerwienione, podrażnione, a migdały powiększone. Może temu towarzyszyć suchy kaszel i/lub ból głowy.
- Apis mellifica - ma on zastosowanie w anginie wtedy, gdy silny ból gardła łagodzony jest poprzez picie zimnej wody lub nawet ssanie kostek lodu. Gardło jest jasnoczerwone, obrzmiałe, a migdały powiększone i opuchnięte. Czasem wydaje nam się dziwne, że zimno może pomóc w bólu gardła, ale rozgrzane i gorące gardło w silnym stanie zapalnym najłatwiej ukoić właśnie przez chłodne płyny. Jeśli jednak, szczególnie dzieciom, nie chcemy dawać nic zimnego przy takich dolegliwościach, warto wtedy sięgnąć po Apis mellifica.
- Mercurius solubilis - jest wskazanym lekiem, jeśli angina jest już zdiagnozowana i występują takie objawy jak: ból gardła, powiększone, bolesne i obrzmiałe migdałki z ropnym nalotem, gorączka i osłabienie, towarzyszy temu nieprzyjemny zapach z ust i nadmierna ilość gęstej śliny. Dodatkowo możemy zaobserwować u chorego obrzmiały język z odciśniętymi po bokach śladami zębów.
- Phytolacca decandra - zalecana natychmiast jak tylko pojawi się ból gardła. Jest zwłaszcza wskazana, gdy ból promieniuje do ucha i szyi. Pomoże szybko złagodzić silny ból i może zapobiec rozwojowi infekcji. Phytolacca działa skutecznie na wszelkie stany zapalne związane ze śluzówkami jamy ustnej, gardłem, migdałkami i śliniankami.
- Lac caninum - w przypadku tego leku, podobnie jak w przypadku Apis mellifica, ulgę w dolegliwościach bólowych przynosi wypicie chłodnej wody. Migdałki są obrzmiałe i powiększone, a ból gardła pogarsza się przy przełykaniu i może promieniować do uszu. Charakterystyczną cechą jest przechodzenie symptomów z prawej strony na lewą i odwrotnie. Ból i obrzęk występują naprzemiennie po obu stronach gardła.
Jak postępować przy anginie?
Ważne jest, aby podawać choremu dużo płynów. Ma to znaczenie przy gorączce, ponieważ wówczas organizm szybciej się odwadnia. Dobrze jest także stale nawilżać podrażnione i wysuszone śluzówki jamy ustnej.
Najlepsze do picia w przebiegu anginy będą ciepłe lub letnie herbaty ziołowe, np. napar z rumianku lub mięty. Z korzenia lukrecji lub prawoślazu można sporządzić wywar, który doskonale nawilży suche i bolące gardło.
Działanie łagodzące i nawilżające wykazuje także sok gruszkowy lub letni kompot ugotowany z gruszek, ewentualnie z dodatkiem niewielkiej ilości miodu. Wskazane są również naturalne, ekologiczne soki owocowe, np. z aronii, czarnego bzu, czy czarnej porzeczki.
Przy intensywnym bólu gardła można zastosować tabletki do ssania, o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Najlepiej jednak, jeśli są one pochodzenia roślinnego, bo te chemiczne z reguły silnie wysuszają gardło, potęgując już istniejące podrażnienie. Dużą ulgę przynosi ssanie pastylek, zawierających szałwię, tymianek, prawoślaz, lukrecję i inne zioła.
Wygodne w stosowaniu są także preparaty w postaci sprayu do nanoszenia na śluzówki chorego gardła. Z reguły oparte są one na naturalnych wyciągach roślinnych lub olejkach o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym ? na bazie tymianku, szałwii, melisy, goździków, olejku z drzewa herbacianego, aloesu.
Dobrym sposobem na bolące gardło jest płukanie go roztworem wody z solą ? w proporcji 1 łyżeczka soli na szklankę ciepłej, przegotowanej wody lub wywarem z szałwii czy rumianku. Przynosi to ulgę w bólu i łagodzi stan zapalny śluzówki.
Nie można zapomnieć także o modyfikacji diety. Ze względu na problemy z przełykaniem, dobrze jest podawać choremu posiłki w postaci płynnej lub półpłynnej, które nie wymagają dużego wysiłku przy gryzieniu i połykaniu. Jeśli osoba z anginą w ogóle nie ma apetytu, należy skupić się głównie na regularnym nawadnianiu, natomiast z jedzeniem można poczekać na poprawę stanu zdrowia. Chory organizm potrzebuje energii do walki z chorobą, nie powinien tracić jej zbyt wiele na trawienie pokarmów.
Jeśli jednak pacjent nie odmawia jedzenia, można mu przygotować lekkostrawne posiłki typu: lekkie zupy warzywne, przeciery owocowe, rozgotowany ryż z jabłkami, jogurt ze świeżymi owocami czy jaglanka. Unikać zaś należy słodyczy, mięsa, potraw ciężkostrawnych, gorących i tłustych.
Można je podawać niezależnie od rodzaju anginy, a także bez względu na wiek pacjenta. Są bezpieczne nawet u bardzo małych dzieci. Ich wybór zależy od tego, jakie symptomy dominują u chorego. W anginie znajdą zastosowanie takie specyfiki jak między innymi:
- Aconitum napellus - gdy choroba rozwija się nagle, a objawy są silne i gwałtowne. Nagle pojawia się wysoka gorączka, chory jest rozpalony, ma gorącą, suchą skórę i odczuwa intensywne pragnienie, wówczas prosi o duże ilości zimnej wody do picia. Lek ten jest przydatny zwłaszcza w sytuacji, gdy przyczyną schorzenia jest gwałtowne wychłodzenie w upalny dzień, np. wskutek przebywania w silnie klimatyzowanym pomieszczeniu lub aucie, kąpieli w zimnym basenie lub lodowatym morzu czy szybkiego zjedzenia lodów.
- Belladonna lek pomocny przy równie wysokiej, nagłej i intensywnej gorączce, ale także jeśli jednym z objawów jest silny ból gardła, utrudniający połykanie - gardło jest zaczerwienione, podrażnione, a migdały powiększone. Może temu towarzyszyć suchy kaszel i/lub ból głowy.
- Apis mellifica - ma on zastosowanie w anginie wtedy, gdy silny ból gardła łagodzony jest poprzez picie zimnej wody lub nawet ssanie kostek lodu. Gardło jest jasnoczerwone, obrzmiałe, a migdały powiększone i opuchnięte. Czasem wydaje nam się dziwne, że zimno może pomóc w bólu gardła, ale rozgrzane i gorące gardło w silnym stanie zapalnym najłatwiej ukoić właśnie przez chłodne płyny. Jeśli jednak, szczególnie dzieciom, nie chcemy dawać nic zimnego przy takich dolegliwościach, warto wtedy sięgnąć po Apis mellifica.
- Mercurius solubilis - jest wskazanym lekiem, jeśli angina jest już zdiagnozowana i występują takie objawy jak: ból gardła, powiększone, bolesne i obrzmiałe migdałki z ropnym nalotem, gorączka i osłabienie, towarzyszy temu nieprzyjemny zapach z ust i nadmierna ilość gęstej śliny. Dodatkowo możemy zaobserwować u chorego obrzmiały język z odciśniętymi po bokach śladami zębów.
- Phytolacca decandra - zalecana natychmiast jak tylko pojawi się ból gardła. Jest zwłaszcza wskazana, gdy ból promieniuje do ucha i szyi. Pomoże szybko złagodzić silny ból i może zapobiec rozwojowi infekcji. Phytolacca działa skutecznie na wszelkie stany zapalne związane ze śluzówkami jamy ustnej, gardłem, migdałkami i śliniankami.
- Lac caninum - w przypadku tego leku, podobnie jak w przypadku Apis mellifica, ulgę w dolegliwościach bólowych przynosi wypicie chłodnej wody. Migdałki są obrzmiałe i powiększone, a ból gardła pogarsza się przy przełykaniu i może promieniować do uszu. Charakterystyczną cechą jest przechodzenie symptomów z prawej strony na lewą i odwrotnie. Ból i obrzęk występują naprzemiennie po obu stronach gardła.
Jak postępować przy anginie?
Ważne jest, aby podawać choremu dużo płynów. Ma to znaczenie przy gorączce, ponieważ wówczas organizm szybciej się odwadnia. Dobrze jest także stale nawilżać podrażnione i wysuszone śluzówki jamy ustnej.
Najlepsze do picia w przebiegu anginy będą ciepłe lub letnie herbaty ziołowe, np. napar z rumianku lub mięty. Z korzenia lukrecji lub prawoślazu można sporządzić wywar, który doskonale nawilży suche i bolące gardło.
Działanie łagodzące i nawilżające wykazuje także sok gruszkowy lub letni kompot ugotowany z gruszek, ewentualnie z dodatkiem niewielkiej ilości miodu. Wskazane są również naturalne, ekologiczne soki owocowe, np. z aronii, czarnego bzu, czy czarnej porzeczki.
Przy intensywnym bólu gardła można zastosować tabletki do ssania, o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Najlepiej jednak, jeśli są one pochodzenia roślinnego, bo te chemiczne z reguły silnie wysuszają gardło, potęgując już istniejące podrażnienie. Dużą ulgę przynosi ssanie pastylek, zawierających szałwię, tymianek, prawoślaz, lukrecję i inne zioła.
Wygodne w stosowaniu są także preparaty w postaci sprayu do nanoszenia na śluzówki chorego gardła. Z reguły oparte są one na naturalnych wyciągach roślinnych lub olejkach o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym ? na bazie tymianku, szałwii, melisy, goździków, olejku z drzewa herbacianego, aloesu.
Dobrym sposobem na bolące gardło jest płukanie go roztworem wody z solą ? w proporcji 1 łyżeczka soli na szklankę ciepłej, przegotowanej wody lub wywarem z szałwii czy rumianku. Przynosi to ulgę w bólu i łagodzi stan zapalny śluzówki.
Nie można zapomnieć także o modyfikacji diety. Ze względu na problemy z przełykaniem, dobrze jest podawać choremu posiłki w postaci płynnej lub półpłynnej, które nie wymagają dużego wysiłku przy gryzieniu i połykaniu. Jeśli osoba z anginą w ogóle nie ma apetytu, należy skupić się głównie na regularnym nawadnianiu, natomiast z jedzeniem można poczekać na poprawę stanu zdrowia. Chory organizm potrzebuje energii do walki z chorobą, nie powinien tracić jej zbyt wiele na trawienie pokarmów.
Jeśli jednak pacjent nie odmawia jedzenia, można mu przygotować lekkostrawne posiłki typu: lekkie zupy warzywne, przeciery owocowe, rozgotowany ryż z jabłkami, jogurt ze świeżymi owocami czy jaglanka. Unikać zaś należy słodyczy, mięsa, potraw ciężkostrawnych, gorących i tłustych.
