Jak objawiają się wzdęcia?
Kiedy jemy posiłki lub pijemy napoje, do naszego przewodu pokarmowego dostaje się powietrze. Jego część jest usuwana podczas odbijania, reszta przedostaje się do dalszych odcinków przewodu pokarmowego i może powodować wzdęcia. Stanowią one stosunkowo częstą dolegliwość i 16-30\% ludzi doświadcza ich regularnie.(1)
Najbardziej ewidentnym objawem jest wówczas powiększenie obwodu brzucha. Towarzyszy temu uczucie ciężkości, dyskomfortu, zwykle też zwiększone wydalanie gazów, czasami nawet ból brzucha. Na szczęście w większości przypadków objawy te nie świadczą o groźnych zaburzeniach zdrowotnych.
Jakie są przyczyny wzdęć?
Nagromadzenie gazów w układzie pokarmowym może mieć różne przyczyny. Najbardziej prozaiczną jest przejedzenie, zwłaszcza spożycie pokarmów, które wzdęciom sprzyjają, a są nimi:
- nasiona roślin strączkowych, np. fasola, bób, ciecierzyca,
- napoje gazowane,
- warzywa z rodziny krzyżowych (kapustowate), np. kapusta biała, brokuły, brukselka, rzodkiew, kalafior,
- cebula, czosnek,
- kasza jęczmienna,
- żyto,
- nabiał,
- jabłka,
- alkohole cukrowe używane w roli słodzików: ksylitol, mannitol, sorbitol,
- duże porcje słodyczy, tłuste potrawy.(2,3)
Czasami czynnikiem wywołującym wzdęcia brzucha oraz inne nieprzyjemne objawy jest choroba. Dzieje się tak w przebiegu infekcji układu pokarmowego lub niektórych schorzeń przewlekłych.(4)
Czy wzdęcia mogą wynikać ze stresu?
Są osoby, które pod wpływem stresu sięgają po jedzenie, zwłaszcza niezdrowe przekąski lub tłuste, obfite posiłki, co może skończyć się niestrawnością. Inni tracą apetyt i odstręcza ich sama myśl o posiłku. Zdarza się, że stres spowalnia trawienie, powoduje zaparcia i wzdęcia, u innych jest wręcz odwrotnie i problemem jest przyspieszona perystaltyka oraz biegunka. Stres może także pogorszyć problemy z układem pokarmowym, które już istnieją, na przykład zespół drażliwego jelita albo wrzody. Dlatego terapia wzdęć powinna uwzględniać także znalezienie dobrych technik radzenia sobie ze stresem.(5)
Jak pokonać wzdęcia?
W większości przypadków wzdęcia mogą być bezpiecznie opanowane za pomocą domowych sposobów, do których należą:
- ciepłe okłady na brzuch ? w tym celu można zastosować termofor lub butelkę z ciepłą wodą owiniętą w ściereczkę,
- picie niegazowanej wody,
- wypicie naparu z mięty pieprzowej (można również zakupić olejek z mięty pieprzowej).(4)
Czy istnieją leki bez recepty, które pomagają radzić sobie ze wzdęciami? Dobrym wyborem może być homeopatia, a gdy masz wątpliwości, który preparat będzie najlepszy w przypadku twoich dolegliwości, zawsze warto skonsultować się z homeopatą. Wsparciem dla układu pokarmowego jest na przykład nux vomica, jeden z częściej stosowanych leków homeopatycznych. Jego nazwa wywodzi się od łacińskiej nazwy rośliny Strychnos nux vomica, czyli kulczyba wronie oko.
Lek zalecany jest osobom borykającym się z zaparciami, wzdęciami, infekcjami, bólami głowy, nudnościami, które doskwierają w przebiegu choroby lokomocyjnej. Ze względu na wpływ na układ nerwowy może wspomagać również łagodzenie zaburzeń snu i zachowania, w tym nadmiernej drażliwości. To istotne szczególnie dla osób, u których problemy ze strony układu pokarmowego idą w parze ze stresem.(6)
Czy można zmniejszyć ryzyko wzdęć?
Tak, jest na to kilka sposobów. Jeśli podłożem jest nietolerancja lub nadwrażliwość pokarmowa, wówczas tylko eliminacja produktów wywołujących dolegliwości może przynieść poprawę samopoczucia. Ponadto do działań profilaktycznych należą:
- jedzenie częstych, ale małych posiłków, aby uniknąć przejedzenia,
- spokojne przeżuwanie każdego kęsa, unikanie rozmowy podczas jedzenia oraz konsumowania w pośpiechu,
- picie napojów spokojnymi, małymi łykami,
- picie niegazowanej wody, która zapobiega zaparciom,
- unikanie nawyków sprzyjających połykaniu powietrza, na przykład żucia gumy, palenia papierosów, picia przez słomkę,
- ograniczenie produktów sprzyjających nadmiernej produkcji gazów, w tym sorbitolu, mannitolu i ksylitolu (mogą być obecne w gumach do żucia, słodyczach, dlatego warto czytać składy),
- trzymanie w pogotowiu środka, który pomaga opanować problem, na wypadek pojawienia się wzdęć, na przykład leku homeopatycznego lub preparatu zaleconego przez lekarza,
- praktykowanie metod łagodzenia stresu ? zwykle w tym celu zalecana jest medytacja lub joga.(1)
Oczywiście w sytuacji, gdy wzdęcia nawracają i mają podłoże chorobowe, podstawą jest pozostawanie pod opieką specjalisty.
Piśmiennictwo:
- Gunnars K. 11 Proven Ways to Reduce or Eliminate Bloating. Link Data dostępu: 24.02.2020.
- Bjarnadottir A. 13 Foods That Cause Bloating (and What to Eat Instead). Link Data dostępu: 24.02.2020.
- Wnęk D. Wzdęcia brzucha i nadmierne gazy - postępowanie dietetyczne. Link Data dostępu: 24.02.2020.
- Villines Z. What causes abdominal bloating? Link Data dostępu: 24.02.2020.
- 5 lifestyle tips for a healthy tummy. Link Data dostępu: 24.02.2020.
- Gotter A. Can Nux Vomica Treat Male Infertility? Link Data dostępu: 24.02.2020.
