Homeopata zatem bierze pod uwagę nie tylko objawy fizyczne, ale również symptomy natury emocjonalnej i psychicznej. Ponadto zwraca uwagę na przyczynę pojawienia się choroby oraz na takie czynniki jak: dieta, sen, upodobania pokarmowe, zależność samopoczucia od pogody, uwarunkowania środowiskowe, związane z pracą, szkołą, otoczeniem i wiele innych.
Zawsze traktuje pacjenta jako indywidualną jednostkę, która może odmiennie reagować na te same bodźce. Ten sposób reagowania jest podstawą do wyboru leku, który jest dobierany nie tyle na daną chorobę, lecz dla konkretnego człowieka.
Indywidualne podejście do pacjenta
Oznacza, że homeopata do każdego pacjenta podchodzi w sposób szczególny. Nie wystarczy tylko konkretna diagnoza, aby przepisać lek. Nie jest tak bardzo istotne to, na co pacjent choruje, ale to, w jaki sposób choruje i jak reaguje na swoją chorobę.
Przykładem może być chociażby zwykłe przeziębienie. Pacjent skarży się na katar i kaszel. Dla homeopaty informacje te nie są wystarczające, aby wybrać właściwy lek homeopatyczny. Podczas wizyty zbada pacjenta, ale przede wszystkim dopyta o rodzaj kataru : czy wydzielina jest obfita i wodnista, czy raczej skąpa i trudna do usunięcia. Czy katar ma charakter podrażniający śluzówkę nosa czy też jest łagodny; czy jest gęsty, czy "leci jak woda", jaki ma kolor, czy nos jest drożny, czy zatkany i obrzęknięty. W podobny sposób zbierze wywiad na temat kaszlu : czy jest to kaszel suchy czy wilgotny, czy pacjentowi łatwo odkrztusić wydzielinę, czy wręcz przeciwnie - dusi się i nie może złapać oddechu. Istotne jest także kiedy pojawiają się objawy : w nocy czy w dzień, w czasie leżenia czy też w innej pozycji. W homeopatii bardzo istotne są okoliczności poprawy lub pogorszenia danej dolegliwości pod wpływem określonego czynnika zewnętrznego. Np. ważne jest czy ulgę w kaszlu przynosi nam wypicie ciepłego czy zimnego płynu, czy zaczynamy kaszleć w ciepłym łóżku czy jak wyjdziemy na mroźne powietrze itd.
Dopiero zebranie tak szczegółowych informacji na temat sposobu chorowania może poskutkować wyborem skutecznego leku dla tego konkretnego pacjenta.
Etiologia choroby
Homeopatia przywiązuje dużą wagę również do etiologii, czyli przyczyny choroby. Pytanie, na które homeopata musi znaleźć odpowiedź, to dlaczego dany pacjent zachorował. Co takiego się wydarzyło, że jego odporność się obniżyła i pacjent stał się podatny na chorobę.
Biorąc ponownie za przykład przeziębienie, można przypuszczać, że jego przyczyną jest przewianie, przemarznięcie lub przemoczenie i wskutek narażenia się na zimno, wiatr i wilgoć, pacjent "złapał" wirusa.
Jednak przyczyny choroby mogą mieć także podłoże emocjonalne, np. spadek odporności po bardzo silnym stresie, po dużym zmęczeniu fizycznym bądź intelektualnym, w wyniku utraty pracy, mienia, bliskiej osoby itd. Silne emocje są częstą przyczyną obniżenia odporności i pojawienia się objawów chorobowych, np. migrena czy biegunka z powodu stresu, napięcia, oczekiwania, lęku.
Podejście homeopatyczne zawsze jest szczegółowe i dokładne, ponieważ precyzyjne informacje na temat indywidualnego sposobu chorowania są homeopacie potrzebne, aby wybrać właściwy lek dla pacjenta. W homeopatii lek dobierany jest dla konkretnego pacjenta, a nie na daną chorobę.
Nie ma tutaj rutyny ani standardów postępowania. Leki dobierane są indywidualnie do potrzeb każdego chorego.
Wywiad homeopatyczny
Wywiad homeopatyczny trwa o wiele dłużej niż standardowa wizyta u lekarza. Dzieje się tak dlatego, że ma on na celu szczegółowe i dokładne zrozumienie choroby pacjenta, w oparciu o sposób, w jaki dany pacjent doświadcza tej choroby.
Właśnie dlatego szczególny nacisk w procesie zbierania wywiadu jest kładziony na indywidualne i nietypowe objawy u danej osoby. Np. taki objaw jak ból głowy, sam w sobie nie jest niczym szczególnym i nie dostarcza nam żadnych ważnych informacji o chorym człowieku. Należy je doprecyzować. Dlatego homeopata zapyta o rodzaj bólu (pulsujący, kłujący, rozpierający, uciskowy, tępy, ostry), o jego umiejscowienie (czoło, skronie, potylica, cały obszar głowy), o czas i długość jego występowania oraz o szereg objawów towarzyszących (aura, błyski przed oczami, nudności, wymioty, osłabienie, nadwrażliwość na światło, hałas czy zapachy).
Informacja o tym co, jak i kiedy wpływa na stan chorego oraz jego indywidualne odczuwanie objawów chorobowych stanowi drogowskaz do wyboru właściwego leku homeopatycznego. Należy pamiętać, że w homeopatii leczymy nie tyle chorobę, co chorego człowieka. Cechy unikatowe i indywidualny sposób reagowania są ważniejsze w diagnozie homeopatycznej niż konkretne, fizyczne objawy choroby, na jaką pacjent się uskarża.
Dlatego w wywiadzie homeopatycznym zawsze uwzględnia się całokształt objawów prezentowanych przez pacjenta na wszystkich płaszczyznach : fizycznej, emocjonalnej i psychicznej. Objawy z poziomu emocjonalnego bywają często ważniejsze niż objawy fizyczne, ponieważ same w sobie mogą stanowić przyczynę choroby. Np. bóle brzucha u dzieci mogą być spowodowane stresem związanym z pójściem do przedszkola lub też ze sprawdzianem w szkole, bezsenność może być efektem silnego stresu w pracy lub życiu osobistym, migreny mogą wynikać z nadmiernego napięcia emocjonalnego, a biegunka może poprzedzać egzamin lub ważną rozmowę o pracę.
W wywiadzie homeopatycznym zatem najważniejsze znaczenie ma szereg szczegółów różnicujących odczuwanie i reakcje poszczególnych pacjentów, bo to warunkuje dobór właściwego sposobu leczenia. To również tłumaczy, dlaczego często na tę samą jednostkę chorobową różni pacjenci otrzymują inne leki oraz dlaczego na odmienne dolegliwości różne osoby mogą otrzymać ten sam lek.
